Aylık arşiv: Mayıs, 2020

Bir danteli andıran güzelliği, hoş aroması, güçlü içerikleriyle mürver çiçekleri hem mutfakların hem de doğal ecza dolaplarının yeni gözdesi olmaya aday.

Diğer İsimleri: Mürver, kara mürver, Hıdırlez çiçeği, patlangoz, elder, liyor, telligelin, hekimana,

Latince Adı: holunderblüten / holunderbeeren

Bileşim: Sabit Yağlar ve alkaloitler

Hanımeligiller familyasından olan mürver çiçeği Avrupa ve Kuzey Amerika’da yaygın olarak yetişiyor. Türkiye’de de rahatça bulunabiliyor. Farklı bölgelerde farklı isimler alabiliyor. Örneğin Rize’de livor, Gaziantep’te telligelin, İnebolu tarafında hekimana ismiyle tanınıyor. 

Seneler önce tanıştım bu şerbetle. Uzun, yorucu bir yolculuğun ardından annem, kardeşim ve gelinimizle vardığımız pansiyonda buz gibi ikram ettiler, içinde bir dilim ekşi yeşil elmayla. Şirince’de nehir kenarlarında yetişirmiş mürver. O günden beri hep görmek istediğim, merak ettiğim bir bitki oldu.

Bu sene Düzce civarında karşıma çıktı. Kimileri ağaç gibi kocaman, kimileri gül çalısı gibi küçük. Dere kenarlarında, sulak yerlerde yetişiyor. El büyüklüğünde çiçek öbekleri var ağacın üstünde, bu öbekler de minicik, bembeyaz çiçeklerle dolu. Hafif, narin bir kokusu var. Çiçekler sonbaharda bordo, yusyuvarlak, mayhoş meyvelere dönüyor.

Almanya Bavyera’da çok değişik şekillerde kullanılıyor. Çiçekleri (holunderblüten) cıvık bir hamura batırılıp kızartılıyor. Meyvelerinin (holunderbeeren) reçeli, kompostosu, şurubu yapılabiliyor. İngilizler, İsveçliler bitkiyi bolca kullanıyor. İngilizce ismi elderberry veya elder.

Şimdi tam mevsimi, bulursanız deneyin.

Grip ve nezleye ev yapımı çözüm arayanlar için faydaları saymakla bitmeyen, hastalığa geçit vermeyen mürver bitkisinden yapılan doğal şurup tarifi…

1. MÜRVER ÇİÇEĞİ ŞURUBU YAPIMI:

Servisler: 40
Zaman: 30 dakika + 1 gece dinlendirme
Zorluk: kolay

Malzemeler:

*1 kg şeker
*750 gr su
*80 gr limon suyu (2 limondan)
*10 mürver çiçeği

Geniş bir tencerede şekerle suyu kaynatarak koyu kıvamlı bir şerbet haline getirin. 10 dakika kadar kaynatmanız yeterli. Limon suyunu ilave edin, 2-3 dakika daha kaynatın. Ateşten alın.

Mürver çiçeklerini hemen kaynar haldeki şerbete basın (çiçekler yıkanmayacak, topladığınız gibi kullanılacak). Tencerenin kapağını örtün. Sabaha kadar demlenmeye bırakın.

Sabah çiçekleri süzün. Şerbetinizi temiz cam kavanozlara doldurup buzdolabına kaldırın.

İçeceğiniz zaman bardağın dibine bir parmak şerbet dökün. Üzerine soğuk su ve 1 çay kaşığı kadar limon suyu ilave edin. Ekşi elma dilimi veya limon dilimiyle de servis edebilirsiniz.

2. MÜRVER ÇİÇEĞİ ŞURUBU TARİFİ:

Mürverleri trafiğin kirliliğinden uzakta olan bir bölgeden toplayın. Yağmur ve rüzgarla temizlenen yüksekteki dalları tercih edin.
Mürverleri toplarken yaprakları almayın. Yeşil kısımlarını ve sapları ayıklayın. Dikkatlice çiçekleri inceleyin, üzerlerinde minik böcekler olabilir. Saplarından aşağı doğru tutarak silkeleyerek aralara gizlenmiş böcekler, toz vs varsa temizleyin.

Malzemeler (Yaklaşık 75 cl’lik bir şişe için):
25 adet taze mürver
1,2 kg şeker
2 portakal
2 limon
1,2 litre su

Hazırlanışı:
Limon ve portakalları iyice yıkayıp ince ince dilimleyin. Portakal ve limonun üzerinin parafinle kaplanmamış olması gerekiyor. Bir tencereye şeker ve suyu koyup arada karıştırarak kaynatın. Kaynayan şekerli suyu ocaktan alıp soğumasını bekleyin. Soğuduktan sonra limon, portakal ve mürveri ekleyin. Karıştırıp ağzını kapatın ve serin bir yerde 24-30 saat beklemeye bırakın. Bir sonraki gün süzün ve temiz bir cam şişeye alıp ağzını sıkıca kapatın. Buzdolabında muhafaza ederek 2 hafta içinde tüketin.

Dilerseniz bu karışımı buz kalıplarına doldurarak dondurabilirsiniz. Eğer oda sıcaklığında daha uzun süre saklamak istiyorsanız, steril kavanoz ve şişelere doldurup 10 dakika üzerlerini kapatacak kadar kaynar suya koyup kaynatın. Kapalı şişelerde 1 yıl kadar muhafaza edebilirsiniz. Kullanmak üzere kapağını açtığınız şurubu buzdolabında muhafaza edin.

3. MÜRVER ÇİÇEĞİ ŞURUBU TARİFİ

10 mürver çiceği 1 kg. toz şekeri 1/2 litre su 10 gr. limon tozu su ile şeker kaynatılıyor, limon tozu karıştırılıyor, ılınınca çicekler konuluyor, kokuları sinmesi için 3-4 gün bekletiliyor süzülerek buzdolabına kaldırılıyor. İstenildiğinde bardağa 3-4 parmak konulup su ilave ediliyor. Bu esas tarif. Benim gibi limon tozundan hoşlanmayanlar için benim tarifim: 10 çicek 6-7 adet limon limon suyunun doyum noktasına kadar toz şeker. Limonlar sıkılıyor çicekler içine yatırılıyor kokusu limon suyuna sinene kadar 4-5 gün içinde bırakılıyor. Süzülüyor limon suyunun kabul ettiği kadar şeker konulup eritiliyor. Buzdolabına kaldırılıp istenildiğinde bardağa 3-4 parmak konulup üzerine su ilave ediliyor. Şekeri az gelmişse şekerde ilave edilebilir. Farklı lezzet sevenler için üzüm şırası ya da kombo çayı ile karıştırılarak da içilebilir…

4. EV YAPIMI KARAMÜRVER ŞURUBU TARİFİ:

Malzemeler:

3 kahve fincanı siyah kurutulmuş kara mürver meyvesi,

4 bardak su,

2 kaşık zencefil kökü,

1 tatlı kaşığı toz tarçın,

yarım tatlı kaşığı karanfil tozu,

1 çay bardağı bal.

Nasıl hazırlanır?

Orta boyutta bir tencerenin içine mürver, su, karanfil ve tarçını eklemekle başlayın. Karışım bir taşım kaynadıktan sonra ocağın altını kısarak tencerenin kapağını açın. Bu şekilde suyun buharlaşarak yarıya kadar inmesini bekleyin. 45 dakika kaynattıktan sonra ateşten alın ve soğumaya bırakın. Ilıdıktan sonra karışımı süzün ve balı ekleyerek iyice karıştırın. Ardından karışımı kavanozlara doldurarak çok sıcak olmayan bir ortamda saklayın.

Mürver çiçeği botanik bilgi

Hanımeligiller familyasındandır. Mürver 3-10m arasında bazen çalı, bazen bir ağaç şeklinde olabilir. 20 kadar ağaç, çalı ya da otsu bitki türünün ortak adı Mürver’dir. Yaprakları genellikle iki çift ve bir tek olmak üzere beş parçadan oluşur ve her parça oval, kenarları çok hafif kertikli ve hafif kalkık yeşil renkli ve kısa saplıdır.

Çiçekleri oldukça küçük olup; beyaz, sarımsı ya da bazen açık pembe renkli ve keskin kokulu küçük çiçekleri yayvan şemsiye ya da salkım biçimi oluşturarak açar. Çiçekleri olgunlaşınca 6-10 mm. çapında yuvarlak ve parlak siyah renkli meyvelere dönüşür. Meyvelerin içinde kan kırmızısı meyve özü ve uzunca oval biçimli 3-4 tane tohum bulunur. Ormanlık alanların funda toprağını seven kara mürver, döktüğü tohumlarıyla çoğalır.

• 

Tıbbi Kullanımı:

 Faydaları saymakla bitmiyor

• Beyaz ve siyah renkte iki cinsi bulunan mürverin faydalarıysa say say bitmiyor:
• İçindeki A, B ve C vitaminleriyle vücut direncinin artmasını sağlayarak hastalıklardan koruyor.
• Müshil özelliğiyle kabızlığı gideriyor.
• İdrar söktürücü özelliği bulunuyor.
• Balgam söktürücü olarak kullanılabiliyor, göğsü yumuşatıyor.
• Terletici etkisi bulunan mürver çiçeği grip, üşütme, nezle, soğuk algınlığını geçirmede çok etkili oluyor.
• Zatürre ve bronşiti geçirmeye destek oluyor.
• Ateşi düşürüyor.
• Anne sütünü artırıyor.
• Zayıflatıcı etki gösteriyor.

UYARILAR:

İlgili Makaleler / Haberler/Kaynakça:

Prof. Dr. Turan Baytop Türkiye de Bitkilerle Tedavi

Ayhan Yalçın Şifalı bitkiler Ansiklopedisi

Prof Dr. Ivan Isaev Ivanov  Şifalı Bitkilerle Tedavi Atlası

Mag. Farm. Ilıya Ivanov Lancev Şifalı Bitkilerle Tedavi Atlası

Dr. Med. Geo Kırılov Neşev Şifalı Bitkilerle Tedavi Atlası

Prof. Dr. İbrahim AdnanSaraçoğlu Tıbbi Bitkiler Rehberi

Maria Treben Tanrı’ nın Eczanesinden Sağlık

Seyyid Ahmet Tillovi Şifalı Bitkiler Ansiklopedisi